Geschiedenis van de circulaire economie
Met alle aandacht die er nu is voor de circulaire economie, lijkt het alsof het iets is van vooral de laatste jaren. Niets echter is minder waar. We kunnen denk ik allemaal wel voorbeelden van hergebruik bedenken van honderden jaren geleden. Er is geen duidelijk bewijs van een enkele oorsprong of initiator van de circulaire economie (Winans et al., 2017). Onderzoek naar CE kwam voor het eerst naar voren via wetenschappelijke gesprekken over afval- en hulpbronnenbeheer die begon eind jaren 60 van de vorige eeuw. In 1966 publiceerde Kenneth Boulding zijn boek "The Economics of the Coming Spaceship Earth" (1966). Hij beschrijft het iconische beeld van 'ruimteschip aarde' als metafoor voor de materiële beperkingen waarmee de mensheid op aarde wordt geconfronteerd. Zijn diagnose was dat de industriële samenleving zich gedraagt als een 'cowboy-economie', waarbij een kudde eenvoudig naar een nieuwe weide kan worden verplaatst zodra het gras is begraasd. In plaats daarvan, zo betoogde hij, moet de mensheid erkennen dat de aarde “een enkel ruimteschip is, zonder onbeperkte reservoirs van wat dan ook, hetzij voor winning of voor vervuiling”. In zo'n 'spaceman economy', waar bronnen en putten twee kanten van dezelfde medaille zijn, is eindeloze groei niet haalbaar en moeten materialen zo lang mogelijk circuleren binnen het sociaaleconomische systeem. Dit wordt vaak het startpunt van CE genoemd. In de loop van de jaren die volgden, verschoof het probleemgerichte verhaal over afvalverwerking en -preventie naar een op kansen gericht verhaal dat de nadruk legde op het behoud van economische waarde en de systemische lus en cascadering van materialen. David Pearce en Kerry Turner leveren in 1990 met hun boek "Economics of Natural Resources and the Environment" hieraan een belangrijke bijdrage. Dit geldt ook voor de bijdrage van Walter Stahel in 1994. Sinds het begin van de jaren 2000 kreeg het op kansen gerichte verhaal geleidelijk meer aandacht in de context van bedrijfsmanagement. Het gesprek verschuift van voornamelijk een technische analyse naar ook het sociaal-technisch domein. Er wordt meer en meer holistisch gekeken waarbij er oog is voor integratie van belanghebbenden, producten, componenten en materiaalstromen in alle stadia van de productlevenscyclus bij zowel pre-use, in-use en post-use. Het boek dat gerekend mag worden tot één van de peilers van de circulaire economie is het boek van Mc Donough & Braungart uit 2002: "Remaking the way we make things".
Het jaar 2007 wordt algemeen beschouwd als het begin van de lancering van de ontwikkeling van CE-literatuur (Kalmykova et al., 2018). Je ziet dan ook dat het aantal wetenschappelijke publicaties in dit domein explodeert.
Een belangrijke laatste peiler in de geschiedenis van de CE is de ontwikkeling en de door ontwikkeling van de R-ladder. Hierover in een aparte rubriek meer.